Jeugdzorg: Forward to the past? Nee, back to the future!

In 2015 is de grote decentralisatie in het sociaal domein ingevoerd, waar de Jeugdzorg een belangrijk onderdeel van is. De rijksoverheid was tot het inzicht gekomen dat de kosten van de zorg onbeheersbaar dreigden te worden en bedacht dat de gemeenten het allemaal vast beter konden regelen. Ja, het vertrouwen was zelfs zo groot dat alvast een deel van de enorme besparing die de gemeenten zouden gaan realiseren, ingeboekt werd.

De gemeenten togen, zij het wat laat, vol energie aan het werk om ervoor te zorgen dat er niemand tussen wal en schip zou vallen. Natuurlijk waren er wat hobbeltjes zoals beprijzing en dergelijke maar vooruit. Laten we gewoon de systematiek van het Zorgkantoor voortzetten en de korting doorberekenen aan de zorginstellingen. Als we de transitie achter de rug hebben, gaan we eens flink innoveren.

In 2018

Hoe dat verder ging

Toen was het 2018. De transitie is achter de rug, we zitten nu in de transformatie. Tijd voor de innovatie! Jammer genoeg lijkt er in veel regio’s sprake te zijn van forward to the past. Regio’s kopen zorg in bij vele tientallen, zo niet honderden instellingen. De noodzakelijke zorg wordt onderverdeeld in arrangementen, zorgprofielen, resultaatgerichte trajecten of in…… (vul maar in). Basis hiervan is nog steeds hetzelfde. We hebben een individueel zorgtraject, waar we een individueel budget aan hangen waarbinnen de zorg geleverd en het resultaat behaald moet worden. Natuurlijk is er wel geïnnoveerd, we betalen niet meer op basis van uurtje-factuurtje maar bijvoorbeeld 50% vooraf en de resterende 50% na afronding van het traject. Als er een resultaat is behaald natuurlijk. Dit alles omkleed met naar inkoopfetisjisme riekende, periodieke aanbestedingen. De inkopers van de gemeenten hebben nog nooit zo’n belangrijke rol en stem gehad! Samenvatting? Gemeenten spelen Zorgkantoortje 2.0, Instellingen zijn nog steeds op indicatiejacht, kortom er verandert inhoudelijk weinig. Behalve natuurlijk het beschikbare budget. Budgetten worden overschreden, gemeenten nemen strengere (controle)maatregelen om de kosten te beheersen, instellingen staat het water aan de lippen en het vertrouwen tussen de spelers ebt weg.

Hiermee gaan we het niet redden. Het wordt tijd om weer back to the future te gaan! Het eerste punt is dat gemeenten, instellingen, maatschappelijk werk en al die betrokken organisaties zich moeten beseffen dat samenwerking op basis van vertrouwen belangrijk is. Ga eens op bestuurlijk niveau met elkaar praten en kijk eens welke gezamenlijke belangen er zijn. Kijk hoe je samen de noodzakelijke zorg kunt regelen. Geef vertrouwen. Stop met beprijzing van individuele trajecten. Maak het (inkoop)systeem ondergeschikt aan het doel van goede zorg in plaats van de inkoop het doel te laten zijn. Er zijn bemoedigende voorbeelden. De top 600 aanpak van Amsterdam bijvoorbeeld. Daar is gekeken wat er nodig is voor een specifieke doelgroep, daar is een aanpak voor ontwikkeld en men is er samen aan gaan trekken.

Alles bij elkaar wordt het tijd te stoppen met Zorgkantoortje spelen en een duurzame samenwerking binnen de zorgketen aan te gaan. Ieder zijn rol en verantwoordelijkheid ten dienste van het gezamenlijk belang van goede zorg. Hoe pak je dat aan? De professionals van Adlasz denken graag met u mee.