De Sociale Werkvoorziening is, zover mij bekend, ooit opgericht met het nobele doel oorlogsgehandicapten van aangepast werk te voorzien. Die doelstelling is van lieverlee veranderd naar het aan mensen met een arbeidshandicap aanbieden van een zo regulier mogelijke, aan de arbeidshandicap aangepaste werkplek. Daarna is de doelstelling nog wat veranderd, waarbij de nadruk meer komt te liggen op het begeleiden van mensen vanuit de sociale werkvoorziening naar ‘regulier’ werk, wat dat dan ook mag zijn. De mensen die die stap niet (helemaal) kunnen maken, kunnen door middel van detachering of begeleid werken toch bij een reguliere werkgever aan de slag. Tot zover de doelstelling.
Wat merken mijn Adlasz-collega’s en ik in de praktijk? Daartoe gestimuleerd door de deelnemende gemeenten, zijn de meeste SW bedrijven nog steeds gericht op het halen van winst op de Product Markt Combinaties die ze aanbieden. Of in elk geval op voorkomen van verlies. Want de praktijk leert dat veel gemeenten pas echt vragen gaan stellen aan het SW-bedrijf als er bijgelapt moet worden omdat er verlies wordt gemaakt. Veel gemeenten zijn heel tevreden over hun SW-bedrijf omdat er nooit bijbetaald hoeft te worden. Tot nu, het moment dat de subsidie voor de SW-sector lager werd en is opgegaan in de Integratie-uitkering Sociaal Domein. Nu is Leiden in last, want het SW-bedrijf kost ineens geld in plaats van dat het geld oplevert.
Nu weer even terug naar de doelstelling. Weet u nog, het zoveel mogelijk begeleiden naar regulier werk, of anders het door middel van detachering en begeleid werken plaatsen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij een reguliere werkgever. Waar in die doelstelling staat dat dat geen geld mag kosten? Of in elk geval niet meer geld dan het bedrag dat het Rijk hiervoor aan de gemeenten overmaakt? Staat er niet. Net zomin als dat er staat dat het meer geld moet kosten.
En nu? We zien steeds vaker dat zowel gemeenten als de SW-bedrijven het gat tussen doelstelling en aansturing ook zien. De SW-sector is zichzelf opnieuw aan het uitvinden in de omslag van productiebedrijf naar arbeidsontwikkelbedrijf. De gemeenten zien vaker in dat het meegeven van doelstellingen aan het SW-bedrijf (anders dan financiële) deze organisaties de mogelijkheid geeft de eigen toekomst helder te krijgen. Een arbeidsontwikkelbedrijf, waarin de kwaliteiten van de mens centraal staan en waarin gekeken wordt hoe die kwaliteiten verder te ontwikkelen, is een waardevol onderdeel van het instrumentarium van gemeenten op het gebied van re-integratie en het terugdringen van werkloosheid. In mijn beleving een stuk waardevoller dan de traditionele productieomgeving omdat het meer kan bijdragen aan het realiseren van de doelen van de gemeente. Als de gemeenten dit belang ook echt inzien, staan we aan het begin van een nieuwe, mooie verhouding tussen gemeente en SW-bedrijf.
Het grappige is dat bovenstaand stuk voor veel mensen uit de gemeentewereld aanleiding zal zijn te zeggen dat wij vooral vanuit de SW-sector redeneren. Dan worden we weer een SW-adviseur genoemd. De SW-sector zal zeggen dat deze blog is geschreven vanuit het gemeenteperspectief, dus Adlasz is een adviseur voor gemeenten. Alleen de mensen die snappen dat het hier niet gaat om voor of tegen, maar juist om de verbinding tussen twee onherroepelijk aan elkaar verbonden onderdelen van ons sociaal vangnet zullen de ongekende mogelijkheden van een goede samenwerking tussen beiden zien. Met hen gaan wij dan ook graag in discussie over de voor- en nadelen van de door ons gekozen benadering op basis van loonwaarde en horen wij graag alternatieven. Kom maar op!
Roel van den Bersselaar is partner van Adlasz B.V., de adviseur voor het lokaal bestuur en het sociaal domein. Dus voor gemeenten en SW-organisaties.
Op 14 november en 23 november organiseert Adlasz, in samenwerking met Q-Concepts en Stolwijk Kelderman een nieuwe Q-pe Academy. Wij hebben een samenwerkingsverband op het gebied van kennisontwikkeling. Doel is de externe controle en de beheersingsomgeving van de gemeente nader tot elkaar te brengen. Deze bijeenkomst geeft hier een eerste aanzet toe. Hopelijk kunt u onze bijeenkomst met meerdere personen bijwonen.”
Het eerste RiskCongresPublicValues zal op donderdag 6 april aanstaande plaatsvinden in het conferentiecentrum New Babylon in Den Haag. RiskComplianceTV zal daarbij ook aanwezig zijn.
Stolwijk Kelderman Accountants Fiscalisten (Doetinchem/Zevenaar/Nijmegen) gaat nauw samenwerken met adviesbureau Adlasz uit Tilburg. Doel is om samen een innovatief en kwalitatief hoogstaand advies- en controletraject te bieden aan gemeenten. Veel gemeenten komen de laatste maanden zonder accountant te zitten, omdat de grotere accountants- en advieskantoren zich terugtrekken uit de publieke sector.
Sprekers die aan het denken zetten, volop mogelijkheden om mee te praten en een flitsende en humoristische kennisquiz tot besluit. Het jubileumsymposium van Adlasz op donderdag 19 mei mag zeker geslaagd worden genoemd. Informatief, interessant en interactief concludeerden veel deelnemers na afloop. Het antwoord op de kernvraag ‘Op koers in het sociaal domein?’ bleek genuanceerd. We zijn misschien wel op koers, maar er is nog een flinke weg te gaan om de doelstellingen te bereiken.
De oprichters/partners van Adlasz delen een gemeenschappelijke voorgeschiedenis: ze werkten alle vier bij een groot accountantskantoor. Maar ze wilden alle vier meer. “We zaten daar erg sterk op controle en beheersing. We verzorgden bij opdrachtgevers externe audits die nog zwaarder waren dan die van externe toezichthouders. Dat leverde veel dossiers en gegevens op, maar je had niet altijd het idee dat het de opdrachtgever verder hielp”, zegt Roel Korsmit. “We wilden veel meer met de opdrachtgever bezig zijn, weten waar zijn behoeften en knelpunten liggen, samen naar oplossingen zoeken. Nu hebben we dat geformuleerd als: samenwerken aan inzicht en perspectief”, vult Aad Scheepers aan. De vier accountants staken de koppen bij elkaar en dat leidde tot de oprichting van Adlasz in maart 2011. Een jong bedrijf dus nog, maar met een schat aan ervaring in de publieke sector en het sociaal domein.
Voor gemeenten is de bedrijfsvoering binnen het sociale domein van cruciaal belang. Checkpoint IC ontwikkelde samen met Schulinck de module ‘Zicht op’ voor een snel inzicht in eventuele risico’s.
De ingrijpende decentralisatie van beleidsgebieden als (jeugd)zorg en arbeidsparticipatie, is als transitie geslaagd, maar een echte transformatie is het nog niet.
Adlasz heeft een strategische alliantie gesloten met Vanberkel Professionals. We helpen hiermee onze opdrachtgevers in de wereld van lokale overheid en sociale zekerheid nog beter en sneller vooruit.